ข้าวหลามโคกสะบ้าสืบทอด150ปี – ตรัง – นางสาวสุมลฑา นิลจันทร์ อายุ 37 ปี หนึ่งในผู้ที่สืบทอดภูมิปัญญาข้าวหลาม บ้านบนควน หมู่ที่ 8 ตำบลโคกสะบ้า อำเภอนาโยง เผยว่าเป็นหมู่บ้านวิสาหกิจชุมชนเศรษฐกิจพอเพียง “หมู่บ้านข้าวหลาม” ที่สืบทอดกันมายาวนานตั้งแต่สมัยปู่ย่าตายายรวมแล้วประมาณ 150 ปี โดยพบว่าบรรยากาศยามเช้าของเกือบทุกวันจะเห็นควันไฟลอยโขมงอยู่หน้าบ้าน ข้างบ้าน หรือหลังบ้าน ซึ่งเป็นภาพชินตาของหมู่บ้านแห่งนี้ เพราะชาวบ้านจะตื่นตั้งแต่เวลาประมาณ 03.00 น. เพื่อลุกขึ้นมานำข้าวเหนียวและน้ำกะทิ หยอดใส่ในกระบอกไม้ไผ่เพื่อทำข้าวหลาม จนสว่างยามเช้าก็ยังคงเห็นชาวบ้านสาละวนกับการย่างข้าวหลามที่เตาไฟก่อขึ้นแบบภูมิปัญญาชาวบ้านเพื่อนำออกร้าน หรือจำหน่ายในตลาดนัด ตอนสถานการณ์โควิดรับผลกระทบเนื่องจากตลาดนัดปิดและส่งขายต่างจังหวัดไม่ได้ แต่หลังสถานการณ์คลี่คลายก็กลับมาทำได้ตามปกติ พัฒนาขึ้นมาเป็น 12 ไส้แล้ว ได้แก่ ไส้กะทิธรรมดา ไส้มะพร้าวอ่อน ไส้ใบเตยมะพร้าวอ่อน ไส้บ๊ะจ่าง ไส้เผือก ไส้ถั่วดำ ไส้ถั่วแดง ไส้ใบเตย ไส้ดอกอัญชัน ไส้ปลากะพง ไส้หมูย่าง และไส้ธัญพืช ขายดีแม้ในช่วงปกติทั้งในงานศพ งานวัด และตลาดนัด ทั้งนี้ ทำครั้งละ 10 กิโลกรัม ก็จะขายได้ประมาณ 2,600 บาท แต่ในช่วงที่มีงานออกร้านต้องทำจำหน่ายทุกวัน วันละ 30-40 กิโลกรัมเลยทีเดียว
สืบทอด – “หมู่บ้านข้าวหลาม” วิถีชุมชนชาวบ้านบนควน ต.โคกสะบ้า อ.นาโยง สืบทอดกันมายาวนาน ผ่านมาตรฐานผลิตภัณฑ์ OTOP ชาวบ้านที่ทำกันเป็นอาชีพ ทุกๆ เช้าควันไฟลอยโขมงจากการเผาข้าวหลาม
ด้านนางจินดา แสงมี อายุ 61 ปี ประธานกลุ่มหมู่บ้านวิสาหกิจชุมชนเศรษฐกิจพอเพียง “หมู่บ้านข้าวหลาม” บ้านบนควน กล่าวว่าปกติถ้าไม่มีการออกงานแสดงสินค้าก็จะทำสัปดาห์ละ 4 วัน คือ พฤหัสบดี ศุกร์ เสาร์ อาทิตย์ นำไปขายในตลาดนัด ส่วนราคาขายขึ้นอยู่กับขนาดของกระบอกไม้ไผ่ เช่น กระบอกละ 30-35 บาท หรือ 3 กระบอก 100 บาท, กระบอกละ 40-70 บาท แต่หากใส่ไส้จะขายราคาเท่ากัน กระบอกละ 100 บาท ข้าวหลามจะไม่หายไปจากพื้นที่เพราะปัจจุบันสมาชิกทุกคนมีลูกหลานสืบทอดเพราะยังเป็นที่ต้องการของตลาด
เคล็ดลับความอร่อย หลังจากนำข้าวเหนียวกรอกในกระบอกไม้ไผ่ หยอดน้ำกะทิที่ผสมกับเกลือและน้ำตาลเอาไปนึ่งในหม้อนึ่ง ปิดฝาเป็นเวลา 2 ชั่วโมงเพื่อให้ข้าวเหนียวจับตัว และเข้ากับส่วนผสมส่วนก้นหม้อนึ่ง นำเศษไม้ไผ่มาวางลงไปให้แน่นเพื่อรองก้นกระบอกไม้ไผ่ไม่ให้เปียกหรือจมน้ำ ไม่เช่นนั้นข้าวหลามจะแฉะ เมื่อครบกำหนดเวลานำขึ้นมาย่างต่อกับไฟถ่านประมาณ 30 นาที หมั่นพลิกกระบอกไม้ไผ่เพื่อให้ข้าวเหนียวสุกทั่วถึง
